Begeleiding bij de aanvraag van een schuldregeling

Schulden hebben een grote impact op mensen en vroege ondersteuning is cruciaal. Veel mensen verlaten de gemeentelijke schuldhulpverlening voordat ze hun aanvraag afronden. De gemeente Utrecht introduceerde de Coronasanering om de instroom in schuldregelingen te versnellen en de belasting van cliënten te verminderen. Deze aanpak resulteerde in een lager risico op uitval tijdens de instroomfase zonder verhoging van terugvalrisico’s. Aanbevelingen zijn onder meer snelle praktische ondersteuning, lagere eisen aan dossier-compleetheid, en een empathische benadering om uitval te verminderen.

De Coronasanering had als doel om de belasting van cliënten te beperken en de instroom in een schuldregeling te versnellen. Om dit doel te bereiken werd praktische ondersteuning ingezet, werd informatie uit systemen gehaald en werden dossiers van cliënten snellers doorgezet naar de schuldregelaar. Daarnaast was het doel om cliënten sneller perspectief op een schuldenvrij leven te bieden. Om dit doel te bereiken kregen cliënten onder voorwaarde na twee jaar aflossen een kwijtschelding van maximaal €1.000, waardoor hun totale looptijd werd verkort van drie naar twee jaar. De vraag was of deze maatregelen ertoe zouden leiden dat meer cliënten erin zouden slagen om hun aanvraag voor een schuldregeling af te ronden en of een verkorte looptijd het risico op terugval zou verhogen.

Resultaten

Het risico op uitval tijdens de instroomfase was lager bij cliënten van de gemeente Utrecht dan bij andere gemeentes. Er was echter geen verschil in de duur van de instroom; cliënten van de gemeente Utrecht hadden ongeveer even lang nodig om een aanvraag af te ronden als cliënten van de andere gemeentes. Er zijn daarnaast ook geen aanwijzingen gevonden voor een effect van de verkorte looptijd op terugval. Zelf geven cliënten aan dat behulpzaamheid, empathie en een goede bereikbaarheid van de schuldhulpverlening en duidelijkheid en transparantie over de stappen in hun traject bij dragen aan het doorzetten van een schuldregeling.

Aanbevelingen

Om uitval in de instroomfase te beperken kan op basis van deze resultaten worden aanbevolen om te zorgen voor snelheid door praktische ondersteuning en minder hoge eisen aan de compleetheid van het dossier. Daarnaast blijkt dat een begripvolle en empathische bejegening bij te dragen aan een lage uitval, alsmede vormen van ondersteuning die de autonomie van cliënten zoveel mogelijk intact laat of zelfs versterkt.