Factsheet financieel misbruik

Bij financieel misbruik wordt er ongewenst gebruik gemaakt van geld of andere bezittingen van een oudere door bijvoorbeeld iemand uit de huiselijke kring. Dit kan gebeuren zonder dat de dader zich realiseert dat er sprake is van misbruik, maar het kan ook zo erg zijn dat er sprake is van een strafbaar feit.

Voorbeelden van financieel misbruik kunnen zijn dat mensen boodschappen voor zichzelf betalen terwijl ze de pinpas van een ander gebruiken. Ook kan er geld worden overgeschreven naar de eigen rekening of worden er bezittingen gestolen. Daarnaast kan ook worden gedacht aan bijvoorbeeld gedwongen testamentwijziging, kopen op naam van het slachtoffer of de verkoop van eigendommen.

Tot de plegers behoren vaak familieleden of anderen uit de directe kring rondom het slachtoffer. Ook professionele hulpverleners of vrijwilligers kunnen behoren tot de plegers.

In deze factsheet staat de meest relevante informatie met betrekking tot financieel misbruik opgesomd. Denk bijvoorbeeld aan de meest voorkomende signalen die wijzen op financieel misbruik, zoals:

De signalen dat er sprake kan zijn van financiële uitbuiting zijn de volgende:

• Verdwijnen van geld, goederen of waardevolle spullen.
• Onverklaarbare geldopnames of kosten.
• Plotseling geldgebrek.
• Betaalachterstand: huur, energie, rekeningen.
• Afgesloten van gas en elektra.
• Toenemend aantal schuldeisers.
• Brieven van incassobureaus.
• Plotselinge verzoeken tot testamentswijzigingen in aanwezigheid van een familielid (pleger).
• Vermijden of weigeren informatie te geven over financiële omstandigheden door oudere of mantelzorger (pleger).
• Weerstand en/of verbaal geweld (door de vermoedelijke pleger) als vermoedens besproken worden.
• Verbaal geweld of dreigementen (door de vermoedelijke pleger) tegen de oudere als deze zich wil verzetten.
• Verslaving of financiële problemen bij de vermoedelijke pleger.
• Verwaarloosde omgeving en/of uiterlijk.
• Afwezigheid van voeding, signalen van ondervoeding.

Daarnaast is er een checklist opgenomen die ouderen zelf in kunnen vullen. Aan de hand van de uitkomsten van de checklist kunnen ouderen (eventueel in overleg met naasten of instanties) besluiten of zij verdere zaken willen of moeten vastleggen om het risico op financieel misbruik te verkleinen.