Koopkrachtveranderingen voor 2022

Het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) heeft nieuwe koopkrachtberekeningen waaruit blijkt dat alle voorbeeldhuishoudens inleveren. Gemiddeld gaan de huishoudens er dit jaar zo’n 40 euro per maand op achteruit (de dalingen variëren).

Koopkrachtdaling

Eerder werd al geconstateerd dat de koopkracht er niet op vooruit zou gaan. Er is wegens de stijging van de energieprijzen sprake van een grotere daling dan verwacht. Veel huishoudens krijgen hiermee te maken en hebben dus minder te besteden. Het gevolg is dat zij meer moeite hebben om de rekeningen te betalen.

Op het moment dat de huishoudens niet te maken krijgen met loonsverhoging, kan de koopkrachtdaling zelfs oplopen tot ruim 200 euro per maand. Dit komt vooral door de inflatie en de energieprijzen die sterk zijn gestegen. Het is mogelijk dat de inflatie verder oploopt met alle gevolgen van dien.

Energiecompensatie

Er wordt momenteel gekeken of gemeenten werk kunnen maken van de 200 euro energiecompensatie. Het Nibud maakt zich vooral zorgen over de lage inkomensgroepen, bijvoorbeeld mensen met een bijstandsuitkering of met een hoge huur. Ook ouderen met alleen een AOW en eventueel een klein pensioen hebben een zorgelijke situatie. Zij hebben voorbeeld te maken met hoge zorgkosten.

Op dit moment is er een langere belasting op de energie die een deel compenseert. Er is voor huishoudens met een laag inkomen een tegemoetkoming beschikbaar van 200 euro. Zij krijgen het bedrag van de gemeente voor de energiekosten. Ondanks dat de tegemoetkoming niet voldoende is om de gehele koopkrachtdaling mee op te vangen, is het hard nodig en adviseert het Nibud de gemeenten om vaart te maken met de compensatie.

Berekeningen in detail

Bij de berekeningen is rekening gehouden met verschillende achtergronden. De voorbeeldberekeningen zijn omgerekend naar gemiddelde maandbedragen. Het percentage voor 2022 is ten opzichte van het besteedbaar inkomen in 2021 van het voorbeeldhuishouden. In het netto maandbedrag zijn al diverse zaken meegerekend, zoals fiscale voordelen, vakantiegeld en kinderbijslag. Het Nibud is uitgegaan van een inflatie van de 3 procent die DNB (De Nederlandsche Bank) verwacht voor dit jaar en heeft rekening gehouden met een stijging van de ziektekostenpremie. Ook heeft het Nibud gerekend met een brutoloonstijging van 2,4 procent die het CPB verwacht voor mensen in loondienst. Bij de voorbeeldberekeningen voor de zelfstandigen is ervan uitgegaan dat zij geen pensioen opbouwen en hun tarieven met 2,4 procent verhogen. Tot slot zijn alle fiscale regelingen van 2021 en 2022 die relevant waren voor de 117 huishoudtypen gebruikt.

Het Nibud is bij de berekeningen ervan uitgegaan dat alle toeslagen en inkomensondersteuningen worden aangevraagd en er is geen rekening gehouden met wijzigingen in de bijzondere bijstand of gezondheidssituaties. De genoemde huishoudens zijn slechts voorbeelden en de situatie is ook simpel gehouden. Er is dan ook geen rekening gehouden met specifieke aftrekposten of bijtellingen. De standaard-ziektekosten (zorgpremie en eigen risico) zijn wel meegenomen.

Uiteraard is de werkelijkheid anders en hebben huishoudens met veel meer te maken, zoals promotie, veranderen van baan, werkloos raken, gezinsuitbreiding etc. Dat zijn gebeurtenissen waar huishoudens mee te maken kunnen krijgen en die een invloed hebben op het besteedbare inkomen. Huishoudens zullen zich daarom nooit helemaal herkennen in de gegeven voorbeelden.