Samenhang armoede en problematische schulden

In 2021 had een kwart van de mensen die onder de armoedegrens leven, ook problematische schulden. In totaal had 1,4 procent van de Nederlanders zowel een inkomen onder de armoedegrens, als een problematische schuld. Dat blijkt uit de Kennisnotitie Samenhang tussen armoede en problematische schulden van het Sociaal en Cultureel Planbureau. De uitkomsten van het onderzoek onderstrepen dat er sprake is van stapeling van financiële problemen, en bevestigt opnieuw het nut van een gezamenlijke beleidsmatige aanpak van armoede en schulden.

Uit het onderzoek van het SCP blijkt dat armoede en problematische schulden op groepsniveau een sterke samenhang vertonen. Een hoger armoedepercentage gaat vaak gepaard met een groter aandeel mensen met problematische schulden. Dit komt onder andere doordat een laag inkomen het moeilijk maakt om schulden te voorkomen of af te lossen. Omgekeerd kunnen problematische schulden mensen in een financieel isolement duwen, waardoor ze onder de armoedegrens belanden. Hoewel dit verband op groepsniveau duidelijk is, blijkt de samenhang tussen armoede en schulden op individueel niveau een stuk minder sterk.

Verschillende oorzaken
Er zijn verschillende redenen waarom armoede en schulden niet altijd samen voorkomen. Zo kunnen armoede en problematische schulden heel verschillende oorzaken hebben. Een laag inkomen kan bijvoorbeeld het gevolg zijn van een grote afstand tot de arbeidsmarkt of een groot gezin, terwijl schulden vaak ontstaan door financiële ongeletterdheid of verslavingsproblemen. Daarnaast kunnen sommige huishoudens met schulden hun inkomen verbeteren door bijvoorbeeld hulpverlening, waardoor ze uit de armoede komen. Ook kunnen mensen die in armoede leven, hun uitgaven zo aanpassen dat ze schulden kunnen vermijden, bijvoorbeeld met hulp van de gemeente of de voedselbank.

Gezamenlijke aanpak
Toch blijkt dat 1,4% van de mensen in 2021 zowel in armoede leefde als problematische schulden had. Dit vertegenwoordigt een kwart van de mensen onder de armoedegrens en bijna 20% van degenen met schulden. Dit onderstreept dat financiële problemen vaak samenvallen en dat een gezamenlijke aanpak van armoede en schulden essentieel is om deze stapeling van problemen te voorkomen.