Spaargedrag bevorderen: wat werkt?

Met een duidelijk spaardoel is sparen makkelijker. Mensen af en toe herinneren aan dat doel en het gespaarde bedrag kan helpen om meer te gaan sparen. Nibud testte verschillende manieren om mensen aan hun spaardoel te herinneren.

Het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) zoekt manieren om mensen meer te laten sparen. Want als huishoudens een buffer hebben, komen ze bij een financiële tegenvaller minder snel in de problemen.

Het Nibud onderzocht 2 interventies. Mensen stelden een spaardoel vast. In de onderzoeksperiode kregen ze enkele keren een sms of e-mail met daarin het spaardoel en het gespaarde bedrag. De controlegroep stelde ook een spaardoel vast maar kreeg geen herinnering.

Bijhouden wat je spaart kan werken

De onderzoekers hadden verwacht dat de mensen die een herinnering kregen, meer zouden sparen. Maar de herinneringen per sms en e-mail hadden geen duidelijk effect: de mensen in de controlegroep spaarden evenveel.

Veel deelnemers, ook in de controlegroep, vonden het onderzoek motiverend. Een spaardoel vaststellen en bijhouden wat je spaart, kan dus een goede manier zijn om meer te gaan sparen. Dat is een interessant uitgangspunt voor verder onderzoek.

Verschillende soorten herinneringen

De ene groep kreeg een mail of sms met alleen een korte tekst (links). Bij de andere groep had het Nibud het gespaarde bedrag en het spaardoel ook afgebeeld (rechts). 

Misschien heeft het onderzoek zelf ook als interventie gewerkt, stellen de onderzoekers. Want de mensen in de controlegroep stelden, net als de andere deelnemers, een spaardoel vast en gaven elke maand hun gespaarde bedrag door. Dat was ook een soort herinnering. 

Dat er geen verschil was tussen de groepen kan ook andere oorzaken hebben:

• De onderzoeksperiode was te kort.
• Het aantal deelnemers per groep was te klein.
• Aan het onderzoek deden gemotiveerde (vrijwillige) spaarders mee.

Meer inzicht in het spaargedrag

Het onderzoek heeft voor veel deelnemers positief gewerkt. Ze hebben vooral meer inzicht gekregen in hun spaargedrag. 

• 39% vond het moeilijker dan gedacht om zijn spaardoel te halen.
• 51% was zich door de herinneringen (meer) bewust van hoeveel hij spaarde.
• 30% zegt nu beter te weten waarom sparen soms wel lukt en soms niet. 
• 39% vond het motiverend om mee te doen aan het spaaronderzoek.
• bij 32% is het spaargedrag door het onderzoek veranderd.
• 17% zegt dat het spaaronderzoek heeft geholpen om (meer) te sparen.

De onderzoekers vroegen de deelnemers: hoe zou je het vinden als de bank je zulke herinneringen zou sturen? Sommige mensen denken dat ze dan meer zouden sparen. Ruim de helft zou geen gebruik maken van zo’n service. Daarbij vinden mensen het bericht met het plaatje bemoeizuchtiger overkomen dan het bericht met alleen tekst.