Voor elke schuld een oplossing

In 2019 stelde de Amsterdamse Ombudsman dat honderdduizenden huishoudens met problematische schulden geen toegang hebben tot schuldhulpverlening. Om de claim van de Ombudsman te onderzoeken creëerde de gemeente Amsterdam het actieonderzoek The Challenge. Dit actieonderzoek richt zich op een vergelijkbare doelgroep als het onderzoek van de Ombudsman, de doelgroep die al meer dan 10 jaar in de wanbetalersregeling zit van de zorgverzekeraar. Het actieonderzoek heeft belangrijke inzichten opgeleverd over deze doelgroep. Daarnaast zijn uitdagingen vastgesteld die het oplossen van de schulden van deze doelgroep in de weg kunnen zitten, eveneens als aanbevelingen die deze uitdagingen kunnen verhelpen.

Uit het onderzoek is gebleken dat, ondanks de langdurige en hoge schulden, maar weinig Amsterdammers hulp zoeken bij schuldhulpverlening. Redenen hiervoor zijn dat mensen hun problemen zelf willen oplossen, het proces van schuldhulpverlening te veel van mensen vraagt en daardoor niet haalbaar is en het negatieve beeld dat bestaat over schuldhulpverlening. Veel mensen geven hierdoor aan hun schulden zelf te willen oplossen. Echter is te zien dat hier in de praktijk weinig motivatie voor is vanwege de complexiteit en onoverzichtelijkheid van het incassosysteem en de lage prioriteit voor het betalen van de zorgverzekering.

Uitdagingen

Omdat er vanuit de doelgroep weinig hulp wordt gevraagd, is het lastig om een oplossing te vinden voor hun schulden. Om tot een gepaste oplossing te komen bestaan er dus ook verschillende uitdagingen:

1. Hulpverleners Toerusten: Hulpverleners moeten beter worden uitgerust om deze doelgroep te bereiken en te motiveren.
2. Bereik en Motivatie: Het is belangrijk om contact te leggen dat leidt tot hulpacceptatie en om de motivatie van mensen vast te houden.
3. Out of the Box Oplossingen: Er moeten creatieve oplossingen worden geboden om mensen te helpen hun schulden op te lossen.

Aanbevelingen

Op basis van het actieonderzoek en de uitdagingen die zijn vastgesteld, zijn er een aantal aanbevelingen opgesteld:

1. Zorg dat één partij de incasso voor de zorgverzekeraar uitvoert
2. Versterk de informatiepositie van de signaleringsaanpak
3. Leg de nadruk in de signaleringsaanpak op direct aan de slag
4. Ontwikkel een aanpak voor gemotiveerde Amsterdammers die stoppen met het traject
5. Deel het rapport en start nieuwe challenges
6. Blijf reflecteren op het systeem