Wat betekenen betaalrisico’s in de praktijk?

In opdracht van Aedes en De Woonbond heeft het Nibud onderzocht welke overlevingsstrategieën huishoudens hanteren als zij onvoldoende geld hebben om rond te komen. In het rapport wordt ingegaan op de financiële uitdagingen waar deze mensen voor staan, welke afwegingen zij maken en welke (financiële) problemen zij daarbij tegenkomen. Het rapport gaat in op de theoretische aspecten van betaalrisico’s en hoe huishoudens hiermee omgaan en geeft een toelichting vanuit de praktijk.

Betaalrisico’s

Er wordt van betaalrisico’s gesproken als een huishouden onvoldoende budget heeft om de noodzakelijke uitgaven te kunnen doen. Ondanks dat deze mensen in armoede leven, voorkomen zij door middel van verschillende overlevingstechnieken betalingsproblemen. Bij overlevingstechnieken valt te denken aan:

• Niet reserveren voor de vervanging van huishoudelijke apparaten;
• Bezuinigen;
• Rekeningen niet betalen;
• Het leven van giften van anderen.

Resultaten en aanbevelingen

Mensen met betaalrisico’s en schulden passen hun gedrag in fasen aan. Zo kan iemand aan het begin alleen op zoek gaan naar lagere prijzen en uiteindelijk zelfs stoppen met bepaalde uitgaven. De stress die gepaard gaat met schulden kan ook tot irrationeel gedrag leiden. Dit kan de financiële problemen juist verergeren.

Het inkomen heeft impact op het feit of betaalrisico’s wel of niet ontstaan. Door middel van inkomen kunnen huishoudens geholpen worden bij het voorkomen en tegengaan van betaalrisico’s. Daarbij is het van belang om te onthouden dat naast een tekort aan huishoudbudget ook een gebrek aan onderwijs, zorg, een stabiele werksituatie en gedrag kunnen bijdragen aan financiële problemen. Wanneer je een huishouden gaat helpen bij het oplossen van betaalrisico’s, moet er dan ook naar al deze aspecten gekeken worden. Hiervoor is maatwerk, geduld en de inzet van de juiste partijen van belang.